Бин Ладены үхэл жихад буюу ариун дайны төгсгөл болж чадахуу?

Бин Ладен хадан гэртээ харьж, дэлхийн өнцөг буланд байгаа олон айл өрх сэтгэлийн амар амгаланг эдэллээ. Гэвч түүний үхэл түүний өдөөсөн “jihad” буюу ариун дайны төгсгөл болж чадах уу? Энэ асуултанд яг таг өгөх хариулт байхгүй байж болох ч гэлээ, энэ талаар бага ч болтугай ойлгож, ер нь 9-н сарын 11-н юуны үр дүнд бий болсныг мэдэхийн тулд Ал-Кайда хэмээх энэхүү террорист байгууллага болоод удирдагч Бин-Ладены талаар сайн ойлголттай байх хэрэгтэй.
“Looming Tower” номонд Бин-Ладены талаар дэлгэрэнгүй гарах бөгөөд хүн бүрийн тархинд террор-тай ялгаа үгүй болсон Ал-Кайда гэх байгууллагын үүх түүхийн маш тодоор гаргаж иржээ. Зөвхөн Бин-Ладен ч биш энэхүү байгууллагыг хоёр дахь толгойлогч Ал-Завари, бусад удирдагчидын гарал үүсэлийг басхүү тусгажээ. Бин-Ладен гэгч Ал-Кайдагийн толгой болсон энэхүү хүн энгийн нэгэн залуу байсан ч гэлээ, түүнд ойр дотно байсан Муслим Бродерс-н төлөөлөгчид, фандаменталист үзэл бодол яаж нөлөөлж, тэдний нөлөөлөл дор хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг зурагтын дэлгэцнээ үзэж буй мэт дүрсэлсэн байна. Номыг унших явцад 2005 онд авч байсан шашинтай холбоотой терроризмын талаарх хичээл маань санаанд оров.
Тэр үед би шашин судлалын энэ хичээлд нугасгүй дуртай байв. Профессор маань танхимдаа хамгийн хүндлэгддэг хүн байсан бөгөөд түүний хичээлийг авахын тулд оюутнууд ойчир үүсгэнэ. Галлагерын терроризмын хичээл дээр Биддизм, Христийн болон лалын шашныг дагагчид дунд гарч байсан, гадны хүний нүдээр бол терроризм гээд нэрлэх үйлдлүүдийг үзэж судлаж явах зуур анх удаагаа Саийд Күтаб гэгч нөхрийн Milestone, Аум Шинрико-н Шоко Асахара, Оклахама хотын захиргааны барилгыг дэлбэлсэн Тимоти Маквэй болон тэдний үзэл бодол, түүн дотроо чухам эдгээр террор гэх үйлдлүүдээ юугаар зөвтгөж байгааг нь мэдэхийн эрмэлзэж, бүр амбицтай нь ямар нөхцөл байдал эдгээр хүмүүсийн доторх үзэл бодлыг бүрдүүлэхэд хүргэж байгааг ухаж ойлгохыг хичээнэ.
Улирлын төгсгөлд би амбици гаргаж Саудын Арабын нэгдсэн улсад 1979 онд лалын шашинтан хүн бүрийн дээдлэж, мөргөлөө энэхүү лалын сүмийн зүгт хийдэг Мекка-н Аугаа Сүм-д террористууд орж, мөргөлчдийг барьцаалан бүгсэн энэ кейз-г судлахаар шийдээд ханцуй шамлан орж билээ. Хүн бүр 15 хуудас эцсийн эссэ-гээ өгөөхөөс өмнө 1 удаа бүрэн бус хувилбарыг профессортоо шалгуулах эрхтэй байхад би 33 хуудас урттай гурвын гурван хувилбар өгсөн юм. Тухайн үед энэ талаар хэвлэгдсэн бүхий л материалыг цуглуулж, шөнө дөлөөр тэрхүү террористууд юуны төлөө амиа өгч байгааг, тэдний энэхүү ариун сүмд халдах болсноо хэрхэн тайлбарлах гэж үстэй толгойгоо байдгаараа зулгаасан даа. Гэсэн хэдий ч эссэ дээрээ А- авч үнэнхүү гашуулд орж билээ. Уур хүрээд багшдаа гомдол бичээд хаясан чинь эргүүлээд тэнгэрт ниргүүлж бараг л дайн дэгдэх шахаж билээ. Гэвч тэр үед эссэн дээрээ юу дутуу орхисоноо ойлгоогүй юм. Гэтэл энэхүү асуултын хариуултаа энэ номноос харин ойлгож авлаа. Гайхамшигтай！Би ч бас л боловсроогүй байж дээ.