Жирийн Монголчуудын амьдрал

Жирийн Монголчуудын амьдрал ямар байгааг доорх өгүүлэл харуулсан байна.

Herders who have sold their herds to repay loans have struggled to find other sources of income. Purevdelger Budkhuu, a 38-year-old widow, says she was forced to sell her family's 128 goats and sheep after she couldn't pay back a six-month loan of $1,270. Now, she and her two children live in a tent near Altai's grimy central market. She says she has looked for work, to no avail, at shops, restaurants and hotels. "I don't know what to do. I can't go back to the countryside because I have no animals," she says. "And I can't stay here because I can't find a job."

ЭНЭ хаягаар орж зураг үзээрэй.

Засгийн газрыг толгойлж 4-н жил, УИХ-д бас нижгээд жил үүний дараа ерөнхийлөгчөөр 4-н жил байсан мөртлөө Монгол эх орноо ийм байдал байлгаж байдаг хүнийг total disgrace гэхээс өөр юу гэхэв. Ганц хүний буруу гэж юу байхав, гол нь ганц хүн өнөөгийн илжирсэн системийн суурийг тавьж, бараг бүх аалзны шүлсний огтолцол дээр өөрийгөө тавьснаар жирийн Монголчуудын амьдралд "glass ceiling" буюу шилэн дээвэр үүсч, хүмүүс дээш дэвшин, өөрсдийн амьдарлаа сайжруулан энгийнээр ажиллах боломж бололцоо ховор болж ирсэн гэж би боддог юм.

3-н сарын 31-р дуусах санхүүгийн жилд Японы Номура фирм Монголын ДНБ-г бараг 2 нугалчих хэмжээний алдагдал хүлээсэн тооцоо гарчээ. Дэлхий ертөнц үнэндээ асар хурдан хөгжиж ганц фирмийн алдагдал бүхэл бүтэн улсын ДНБ-г нугалахаар хэмжээнд очиж байхад Монголчууд бид энэ хэвэндээ байсаар байхуу. УБ дахь ядуурлын хэмжээ 10 хувиар өссөн гэсэн статистик тоо саяхан гарсан байна. Яг хэд гэдэгт нь би итгэж өгөхгүй байгаа ч, ямартай ч өссөн гэдэг бол үнэн гэдэг нь надад мэдрэгдэж байгаа. Гэр хорооллоор явж, айл амьтнаар ороход үнэндээ яаж амь зууж байгаа нь үл мэдэгдэх олон өрх байгаа нь зүрх зүсэж, толгойд бодол хураан, үндэс угсаа хэл соёл нэгт монголчуудынхаа амьдралыг яажшуухан сайжруулдаг юм билээ гэсэн санаашрал эргэлдэнэ. Санаа байвч, сачий тэр болгон хүрэхгүй юмдаа. Ирэх сонгуулиар улс төр нийгмийн нөхцөлүүд энэ байдлаараа үргэжилэхээр болж дахин 4-н жил сунгагдах юм бол бидний ирэх 4-н жилд оруулах хөдөлмөр улс орны хөгжил цэцэглэлтэйнд хэр нэмэр оруулах бол? Нөгөөтэйгүүр усны урсгалын эсрэг сэлээд байх хэрэг байдым боловуу. За юутай ч өөрчлөлт шинэчлэлтийн салхи Америк гүрэн дээгүүр шуураад гарсан шиг, Монголын хөрснөө ирж элбэрэл хайраа амсуулна гэж найдахаас. Монгол улсыг Мөнх Хөх Тэнгэр ивээг!

Обамагийн Мөхөшгүй Найдварын Гал Монгол хэл дээр хэвлэгдлээ

Манай Монголчууд АНУ-н 44 дэхь ерөнхийлөгч Барак Обамагийн талаар хангалттай сонссон бизээ. Тэгвэл түүний бичсэн Мөхөшгүй Найдварын Гал номыг хэсэг залуус эх хэл дээрээ хөрвүүлэн гаргасан байна.


Барак Обама бол Ардчилсан намаас нэр дэвших сунгаанд Хиллари Клинтонтой өрсөлдөн ялж, үүний дараагаар ерөнхийлөгчийн сонгуульд Жон МакКейн-тэй өрсөлдөн 2008 оны 11 дүгээр сарын 4-нд ард түмнийхээ хүсэл зоригийн илрэл болон сонгогдсон билээ.

Тэрээр 2009 оны 1 дүгээр сарын 20-нд тангараг өргөснөөр АНУ-н 44 дэхь ерөнхийлөгч болсон юм. Их гүрний анхны хар арьстан ерөнхийлөгч Барак Обама 2006 онд туурвисан энэхүү номондоо Америкийн болон дэлхийн улс төр, нийгэм, үндэстэн угсаатан, арьс өнгөний ялгаварал, хувь хүмүүсийн талаарх үзэл бодлоо дэлгэрэнгүй бичжээ.

Мөн өнгө, мөнгөний эрин үед хүн хүнээрээ байхын чухлыг, итгэл найдвараа алдахгүй, хүсэл эрмэлзлээ гээхгүй амьдрахын утга учрыг туулсан амьдралаараа нотлон өгүүлсэн байна. Мөрөөдөл дуусах газар амьдрал төгсдөг гэдэг. Америк мөрөөдлийг, америк итгэлийг биелүүлэх гэж буй энэ хүний үзэл санаа, дотоод сэтгэлтэй дотно танилцах боломж монголчууд та бидэнд нээгдлээ.

Мөхөшгүй Найдварын Гал номны нээлт 4 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 13.00 цагт Улсын Төв Номын Санд болно. Нээлтийн үеэр номыг та 20% хямдралтай худалдаж авах боломжтой юм байна.

"Мөхөшгүй Найдварын Гал"-аас

Өөрчлөлт шинэчлэлтийн салхийг өрнөдөд авчирч буй АНУ-н 44 дэхь ерөнхийлөгч Барак Обамагийн бичсэн Мөхөшгүй Найдварын Гал номноос хэсэглэн авав.

1-р бүлэг: Бүгд Найрамдах болоод Ардчилсан Намынхан

[...]Гэхдээ л гутранги үзэл намайг дайрч өнгөрдөггүй гэж битгий ойлгоорой. Дайрдаггүй биш дайрдаг. Ихэнх Америкчуудад төрдөг, бидний бүтээж буй ардчилал арай буруу замаар явчихвуудаа гэсэн бодлыг зүгээр мартаад өнгөрөх хэцүү шүү дээ.
Асуудлын гол нь зүгээр өдөр тутам дайралдах бэрхшээлдээ байгаа юм биш, улс гэдэг утгаараа бидний хүсэл зорилгын хооронд үүсээд буй ялгаа ч бас биш. Үнэндээ Америк гэдэг улс үүссэн өдрөөс эхлээд энэ ялгаа ямар нэг хэмжээгээр байж л байсан. Амлалтыг амьдрал дээр хэрэгжүүлэхийн тулд л элдэв хуулиудыг баталж, системээ шинэчлэн, эвлэлийг байгуулж, дайнд тулалдан, эсэргүүцлийн жагсаал хийдэг юм.
Хэт жижиг, үр дүнгүй шахуу зүйлс бидний анхаарлыг сарниулж, хүнд хэцүү шийдвэрүүд гаргахаас байнга зайлсхийж, аливаа томоохон асуудлыг шийдэхэд нэгдмэл байдал үүсгэж чадахгүй байгаагаа бид хээвнэг тэвчиж, үүнтэйгээ зохицож чадаж байгаа улс төрийн нөхцөл байдлыг өнөөдөр бидний өмнө тулгараад байгаа бэрхшээлүүдтэй харьцуулахад дэндүү өрөөсгөл харагдаж байгаад би хамгийн ихээр санаа зовнидог билээ.
Даяаршлын эриний өрсөлдөөн биднээс боловсролын системээ хамгийн доороос эхлээд бүх шатанд өөрчлөхийг, багшлах боловсон хүчнээ нэмэгдүүлэхийг, математик болон шинжлэх ухааны салбарт заах аргачлалыг сайжруулахыг, ядуусын хорооллын хүүхдүүдийг уншиж бичиж сургахыг шаардаж байна. Гэвч энэ яриа нэг талаас улсын боловсролын системийг үгүйсгэсэн нөгөө талаас энэ байдлыг хамгаалсан хоёр талын мэтгэлцээн дунд замхарч боловсролд нэмэлт мөнгө хэрэггүй гэсэн үзэлтэй хүмүүс болон оруулсан мөнгийг хэрхэн үр бүтээлтэй зарцуулж болохыг харуулалгүйгээр илүү их мөнгө нэхэмжилдэг хүмүүсийн дунд энэхүү асуудал улам хүчээ алдан сарнисаар байна.

2-р бүлэг: Үнэт Зүйлс

[...]Цаг гарган Америкчуудтай ярилцаж үзвэл та евангалистүүдийг тэвчээргүй хэмээн бидэнд итгүүлэхээр хэвлэлийнхний дүрсэлдэгээс тэд хамаагүй тэвчээртэй болохыг бас ихэнхи шашингүйчүүд илүү оюунлаг хүмүүс болохыг мэдэх болно. Ихэнхи баячууд ядуусыг амжилт олоосой гэж хүсдэгийг, ихэнхи ядуус нийтэд дэлгэрсэн хандлагаас илүү өндөр зорилт өөрсдөдөө тавьж, өөртөө илүү шүүмжлэлтэй ханддагийг бас мэдэх боломжтой. Бүгд Найрамдах намын гол дэмжигчдийн ихэнхи нь 40 хувь Ардчилсан харин Ардчилсан намынх 40 хувь Бүгд Найрамдах үзэлтэй. Либерал, консерватив хэмээх улс төрийн нэр томьёо нь хүмүүсийн хувийн шинж чанарыг тодорхойлж чадахаа бараг больжээ. Энэ бүгд “Америкчууд бидэнд нийтлэг болсон гол үнэлэмжүүд юу байна вэ?” гэсэн нэг асуултанд хүргэж байгаа юм.[...]

[...]Өөртөө найдах, өөрийгөө хурцлах, эрсдэлийг үүрэх үнэт зүйлс болон өөрийгөө дайчлах, өөрийгөө хүмүүжүүлэх, өөрийгөө барих, уйгагүй хөдөлмөрлөх бүгд үнэт зүйлсийн тоонд орно.Эдгээр үнэт зүйлс нь амьдралыг гэгээлгээр харах үзэл, чөлөөт хүсэлд итгэх итгэл бишрэл буюу аливаа хүн өөрийн төрсөн нөхцөл байдлаас бус хөлс хүч, ухаанд дөрөөлөн өндийн дээшилдэг гэсэн итгэлээс уламжлалтай.[...]

3-р бүлэг: Манай Үндсэн Хууль

[...]өнөөгийн Үндсэн Хуулийн маргааныг тун нарийн бүтэцлэгдсэн хэмжүүрээр шийдэхээр оролдож байгаа нэгэнд бас нэг асуудал үүсч байгаа нь: улс орныг Үндэслэгчид, хууль батлагчид өөрсдийнхөө гараар гаргасан шилдэг бүтээлийнхээ утга учрын талаар хоорондоо хүчтэй зөрчилдөн, маргалддаг байв. Үндсэн Хуулийг бичсэн илгэн цаасан дээрхи бэх хатаж амжаагүй байхад л маргаан эхэлжээ. Маргаан хуулийн зөвхөн жижиг заалтыг хамраад зогсохгүй бүр эхний гол гол зарчмын асуудлууд тэр дундаа Хувьсгалын цөм болох асуудлуудын талаар өрнөж байв.[...]

Excerpt from Obama

Магадгүй тийм ч учраас Спрингфьелдэд ажиллаж байхад надад үнэнийг ямагт нуун дарагдуулж төвөгтэй асуудлуудаас бултан уран гоё үгээр тархи угааж ирсэн энэ улс төрчдийн явуургүй арга барил сонгогчдыг аль хэдийнээ залхааснаас тэдний санаа сэтгэл сонирхол эрс өөрчлөгдсөнийг харгалзан чин үнэнийг хүмүүст ойлгуулж байхсан гэсэн бодол надад төрсөн бөгөөд хэрвээ би эдгээр сонгогчдод хүрч ажиллан, уг асуудлуудын талаар дотроо юу гэж бодож байгаагаа танилцуулж, аль чадлаараа тэдэнд итгэл төрүүлэхүйц сонголтуудыг тайлбарлаж өгвөл эдгээр сонгогчдын гаргах шударга шийдвэр, тэдний саруул ухаанд суурилсан мэдрэмж маань хүмүүст нөлөөлж, аяндаа нааш татагдах болно хэмээн бодох болов . Хэрэв энэхүү эхний алхмыг хийх эрсдэлийг бидний дундаас хангалттай олон тооны улс төрчид үүрэхээр зоригловол миний бодлоор зөвхөн манай орны улс төр гэлтгүй улсын маань бодлого ч бас илүү сайн түвшинд байж чадахсан болов уу.