"Мөхөшгүй Найдварын Гал"-аас

Өөрчлөлт шинэчлэлтийн салхийг өрнөдөд авчирч буй АНУ-н 44 дэхь ерөнхийлөгч Барак Обамагийн бичсэн Мөхөшгүй Найдварын Гал номноос хэсэглэн авав.

1-р бүлэг: Бүгд Найрамдах болоод Ардчилсан Намынхан

[...]Гэхдээ л гутранги үзэл намайг дайрч өнгөрдөггүй гэж битгий ойлгоорой. Дайрдаггүй биш дайрдаг. Ихэнх Америкчуудад төрдөг, бидний бүтээж буй ардчилал арай буруу замаар явчихвуудаа гэсэн бодлыг зүгээр мартаад өнгөрөх хэцүү шүү дээ.
Асуудлын гол нь зүгээр өдөр тутам дайралдах бэрхшээлдээ байгаа юм биш, улс гэдэг утгаараа бидний хүсэл зорилгын хооронд үүсээд буй ялгаа ч бас биш. Үнэндээ Америк гэдэг улс үүссэн өдрөөс эхлээд энэ ялгаа ямар нэг хэмжээгээр байж л байсан. Амлалтыг амьдрал дээр хэрэгжүүлэхийн тулд л элдэв хуулиудыг баталж, системээ шинэчлэн, эвлэлийг байгуулж, дайнд тулалдан, эсэргүүцлийн жагсаал хийдэг юм.
Хэт жижиг, үр дүнгүй шахуу зүйлс бидний анхаарлыг сарниулж, хүнд хэцүү шийдвэрүүд гаргахаас байнга зайлсхийж, аливаа томоохон асуудлыг шийдэхэд нэгдмэл байдал үүсгэж чадахгүй байгаагаа бид хээвнэг тэвчиж, үүнтэйгээ зохицож чадаж байгаа улс төрийн нөхцөл байдлыг өнөөдөр бидний өмнө тулгараад байгаа бэрхшээлүүдтэй харьцуулахад дэндүү өрөөсгөл харагдаж байгаад би хамгийн ихээр санаа зовнидог билээ.
Даяаршлын эриний өрсөлдөөн биднээс боловсролын системээ хамгийн доороос эхлээд бүх шатанд өөрчлөхийг, багшлах боловсон хүчнээ нэмэгдүүлэхийг, математик болон шинжлэх ухааны салбарт заах аргачлалыг сайжруулахыг, ядуусын хорооллын хүүхдүүдийг уншиж бичиж сургахыг шаардаж байна. Гэвч энэ яриа нэг талаас улсын боловсролын системийг үгүйсгэсэн нөгөө талаас энэ байдлыг хамгаалсан хоёр талын мэтгэлцээн дунд замхарч боловсролд нэмэлт мөнгө хэрэггүй гэсэн үзэлтэй хүмүүс болон оруулсан мөнгийг хэрхэн үр бүтээлтэй зарцуулж болохыг харуулалгүйгээр илүү их мөнгө нэхэмжилдэг хүмүүсийн дунд энэхүү асуудал улам хүчээ алдан сарнисаар байна.

2-р бүлэг: Үнэт Зүйлс

[...]Цаг гарган Америкчуудтай ярилцаж үзвэл та евангалистүүдийг тэвчээргүй хэмээн бидэнд итгүүлэхээр хэвлэлийнхний дүрсэлдэгээс тэд хамаагүй тэвчээртэй болохыг бас ихэнхи шашингүйчүүд илүү оюунлаг хүмүүс болохыг мэдэх болно. Ихэнхи баячууд ядуусыг амжилт олоосой гэж хүсдэгийг, ихэнхи ядуус нийтэд дэлгэрсэн хандлагаас илүү өндөр зорилт өөрсдөдөө тавьж, өөртөө илүү шүүмжлэлтэй ханддагийг бас мэдэх боломжтой. Бүгд Найрамдах намын гол дэмжигчдийн ихэнхи нь 40 хувь Ардчилсан харин Ардчилсан намынх 40 хувь Бүгд Найрамдах үзэлтэй. Либерал, консерватив хэмээх улс төрийн нэр томьёо нь хүмүүсийн хувийн шинж чанарыг тодорхойлж чадахаа бараг больжээ. Энэ бүгд “Америкчууд бидэнд нийтлэг болсон гол үнэлэмжүүд юу байна вэ?” гэсэн нэг асуултанд хүргэж байгаа юм.[...]

[...]Өөртөө найдах, өөрийгөө хурцлах, эрсдэлийг үүрэх үнэт зүйлс болон өөрийгөө дайчлах, өөрийгөө хүмүүжүүлэх, өөрийгөө барих, уйгагүй хөдөлмөрлөх бүгд үнэт зүйлсийн тоонд орно.Эдгээр үнэт зүйлс нь амьдралыг гэгээлгээр харах үзэл, чөлөөт хүсэлд итгэх итгэл бишрэл буюу аливаа хүн өөрийн төрсөн нөхцөл байдлаас бус хөлс хүч, ухаанд дөрөөлөн өндийн дээшилдэг гэсэн итгэлээс уламжлалтай.[...]

3-р бүлэг: Манай Үндсэн Хууль

[...]өнөөгийн Үндсэн Хуулийн маргааныг тун нарийн бүтэцлэгдсэн хэмжүүрээр шийдэхээр оролдож байгаа нэгэнд бас нэг асуудал үүсч байгаа нь: улс орныг Үндэслэгчид, хууль батлагчид өөрсдийнхөө гараар гаргасан шилдэг бүтээлийнхээ утга учрын талаар хоорондоо хүчтэй зөрчилдөн, маргалддаг байв. Үндсэн Хуулийг бичсэн илгэн цаасан дээрхи бэх хатаж амжаагүй байхад л маргаан эхэлжээ. Маргаан хуулийн зөвхөн жижиг заалтыг хамраад зогсохгүй бүр эхний гол гол зарчмын асуудлууд тэр дундаа Хувьсгалын цөм болох асуудлуудын талаар өрнөж байв.[...]